Voorzitter,

De Algemene Beschouwingen grijpen wij altijd graag aan om ons te bezinnen op onze positie. Wat betekent ruim een jaar lang onderdeel zijn van de coalitie? Wat willen wij nog bereiken in de komende periode?

Ik was laatst op een symposium ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de Waddenvereniging. Ik sprak daar met Kees Wevers, de oprichter. Als 15-jarige jongen stuurde hij ingezonden brieven naar de kranten om te protesteren tegen de inpoldering van de Waddenzee. Stel je voor, men was toen serieus van plan om in navolging van de Flevopolder ook een polder te maken van de Waddenzee. Dijken eromheen en je hebt een groot arsenaal landbouwgrond. Keesjes oproep leidde tot een enorme protestbeweging en niemand kan zich nu nog voorstellen dat je de Wadden in zou willen polderen.

Terzijde: Ik vertel dat verhaal van die 15-jarige jongen graag aan de klassen waaraan ik les geef. Dat spreekt tot de verbeelding. Een jongen van hun leeftijd die zoiets voor elkaar krijgt. Heb je het idee dat jouw kleine bijdrage er niet toe doet? Hier is het bewijs van het tegendeel. En dat is ook wat GroenLinksers drijft. We kunnen het verschil maken.

Waarom noem ik hier een Waddenvereniging?

Niemand kan zich nu nog voorstellen dat je de Wadden in zou willen polderen.

Natuur en milieu worden veel breder gedragen. Kijk naar alle initiatieven die er zijn op weg naar de klimaattop in Parijs. We zien een beweging van onderop, burgerparticipatie.

Natuur- en milieubewegingen bezinnen zich daarom op hun rol. De Waddenvereniging doet dat, andere organisaties doen dat ook. Alleen maar ‘stop’ roepen is niet voldoende. Dat geldt ook voor een politieke partij als GroenLinks als onderdeel van de coalitie. Meeregeren is compromissen sluiten. Daar zijn wij als Waterlandse GroenLinksers niet bang voor.

Dat past overigens in de nieuwe trend van ecopragmatisme ofwel ecorealisme ofwel ecomodernisme. Of zoals Ted Nordhaus, van het Ecomodernistisch Manifest zegt: Geen opgeheven vinger van minder, minder. Minder vlees, minder vliegen, minder autorijden. Maar meer, meer technologie. Hij wil de milieubeweging moderniseren. Wij zijn voor dat gedachtengoed. Het is alleen jammer dat er ook verkeerde types achter hem aan lopen, namelijk van de klimaatsceptici.

Marjan Minnesma van Urgenda betoogt ook dat we (technologisch gezien) alles in huis hebben om de klimaatopwarming op korte termijn tot staan te brengen. Nu nog de wil hebben om dit snel te gaan toepassen. Dit moet door een sterke overheid worden gestimuleerd. Mensen willen wel. Ook in onze gemeente. Kijk hoeveel mensen er zonnepanelen hebben. Dat zijn echt niet alleen maar bij de GroenLinks-aanhang. Kijk hoeveel elektrische Tesla’s er in onze gemeente rijden. Ook niet alleen maar GroenLinks-stemmers ;)

Wij geloven in een sterke rol van de overheid, ook de lokale overheid, om dergelijke ontwikkelingen te steunen en aan te jagen. We zijn trots op de ingebruikname van de zonnepanelen op het dak van boer Terlouw op Marken. Door Zon op Marken, met een heel klein beetje hulp van de gemeente. Wij zijn trots op de elektrische auto’s voor het gemeentehuis. Trots op de duurzaamheidsmaatregelen die genomen gaan worden bij de brede school.

Wij zullen ook in de toekomst door de bril van duurzaamheid kijken. Bijvoorbeeld als het gaat om woningen voor vluchtelingen. Wij hebben in deze raad met grote meerderheid een motie aangenomen om als Waterland onze bijdrage aan de oplossing van het vluchtelingenprobleem te leveren. En niet alleen door middel van crisisopvang. Dat is inderdaad een noodmaatregel.

Er wordt nu alom geroepen om snel tijdelijk woningen te bouwen. Voor vluchtelingen, maar wij vinden ook dat de sociale woningvoorraad sowieso omhoog moet. Ook voor Waterlanders. Ook daar moet duurzaamheid een belangrijk item zijn, zonnepanelen of een warmtepompinstallatie, voor CO2-reductie.

Ook bestaande gebouwen en huizen kunnen duurzamer. Eerder al heeft GroenLinks een motie ingediend om Duurzaamheidsleningen mogelijk te maken. Die is nog steeds niet uitgevoerd. Wordt betrokken bij de Woonvisie. Nu staat die in januari volgend jaar op de agenda, als ik het goed heb begrepen, maar wij betreuren het zeer dat daar tot nu toe nog niets mee is gebeurd. Het kost de gemeente bijna niets en het is een mooi manier om het verduurzamen van het woningbestand te bevorderen. Wij vinden dat het tijd wordt om daar nu ook wat mee te doen.

GroenLinks staat voor duurzaamheid, maar ook voor het behoeden en beschermen van onze natuurlijke omgeving. Op datzelfde Waddenvereniging-symposium sprak Johan van de Gronden van het Wereldnatuurfonds. Hij waarschuwt voor het gezapig meedeinen op de golven van de economie. Soms gaan economie en ecologie samen, vaak helemaal niet, zegt hij. En dan moeten wij natuurorganisaties grenzen stellen: tot hier en niet verder. Dat vinden wij bij GroenLinks ook. Voor grote natuurverwoestende projecten als inpoldering van de Waddenzee is duidelijk waar die grens ligt, maar op lokale schaal is dat veel minder helder. 

Wat maakt één bijgebouwtje dat tot woning omgebouwd nu uit? Wat maakt het uit als iemand een geasfalteerde oprit aanlegt buiten bebouwd oppervlakte? Denk aan de werkgelegenheid, denk aan de opvolging in het bedrijf. Denk aan de economie! Wij begrijpen de individuele initiatiefnemer. Die ene woning, dat ene weggetje. 

Toch zijn wij, van GroenLinks zijn dan van: Stop, ho. De politiek moet namelijk niet het belang van een individu, maar van het collectief in de gaten houden. En hoe willen wij dat ons landschap er over honderd jaar uitziet? Wij als GroenLinks hebben daar een duidelijk beeld bij. Wij willen openheid, wij willen biodiversiteit. Wij zien boeren nog steeds uitbreiden. Maar wat ons betreft zijn de grenzen van de intensivering van de melkveehouderij bereikt. Wij willen de bloemrijke grasvelden terug, wij willen onze grutto’s terug. Wij zijn de achtertuin van Amsterdam wordt steeds gezegd, maar Amsterdammers komen niet om onze maisvelden te bewonderen of voor ons prachtige raaigras. 

Hoewel we dus aandacht hebben voor economie en ondernemerschap, zijn we ook beducht voor economisme, zoals onze voorman Jesse Klaver het noemt. Soms moet je dus actievoeren en soms compromissen sluiten. En dat kan. En het is nu ook tijd voor actie.  We kunnen het ons niet meer veroorloven om niets te doen. Het aantal grutto’s in Nederland holt achteruit, meldde Vogelbescherming Nederland, onlangs. Het broedseizoen 2015 is opnieuw dramatisch is verlopen. Er zijn te weinig jongen opgegroeid om de grutto voor uitsterven te behoeden. Dat verlies is niet in euro’s uit de drukken, maar met de grutto sterft weer een deel van de biodiversiteit die daarmee voor de toekomst definitief verloren gaat. Daarom is er een nieuw pact nodig, een pact tussen boeren en samenleving. Een pact tussen gemeente, Hoogheemraadschap, burgers en boeren om ons platteland te behouden, om de pracht van deze streek te behouden en te herstellen. 

Ik ben hoopvol gestemd Als we burgers meekrijgen voor een tunnel in een dorp, dan toch zeker ook voor een prachtige natuurlijke omgeving.

Voorzitter,

We praten vandaag over de begroting 2016 en de tweede IBU 2015. En we kunnen tevreden zijn. De meerjarenbegroting sluit met een klein voordelig saldo. En dankzij het solide beleid van dit college zijn daar geen bezuinigingen voor nodig. De tarieven stijgen nauwelijks, namelijk 0,1 procent. De financiële positie van onze gemeente is sterk. Een sluitende meerjarenbegroting en een ruime algemene reserve. Daarnaast heeft de toeristische visie vorm gekregen en ligt er een duurzaamheidsagenda. Aan de struktuurvisie en de daarmee verbonden woonvisie wordt gewerkt. Met de besluitvorming over het bestemmingsplan voor de Brede school in Monnickendam is de realisering daarvan weer een stap dichterbij gekomen. Mijn fractie kan dan ook van harte instemmen met beide documenten.

Astrid van de Weijenberg