Vrij markt en openbaar vervoer gaan niet goed samen, zeggen GroenLinksers Laura Bromet en Rutger Groot Wassink naar aanleiding van de crisis rond vervoersbedrijf EBS
Het leek zo mooi, marktwerking in het openbaar vervoer. Je stelt als overheid de eisen en de markt mag vechten om het rijden van de dienstregeling.
Twee jaar geleden maakte het bedrijf EBS haar entree op de Nederlandse markt. EBS is onderdeel van Egged Group uit Israel, een van de grootste vervoerbedrijven van de wereld. EBS kreeg het recht met bussen te rijden in Waterland. Ze gingen rijden in het gebied ten noorden van Amsterdam. VVD-er Eric Wiebes, portefeuillehouder van de Stadsregio Amsterdam, was enthousiast dat EBS de concessie had gewonnen. De kwaliteit van het openbaar vervoer zou verbeteren, er kwamen nieuwe en schonere bussen, internet in de bus en meer dienstverlening voor het zelfde geld.
De mooie en schonere bussen kwamen er, op elke halte werden nieuwe bushaltes met het logo van EBS neergezet en op wat kleine beginnersincidenten na reden er veel en vaak bussen. De markt had haar werk kennelijk gedaan.
Maar schijn bedriegt. Onlangs kwam EBS met het bericht dat het een miscalculatie heeft gemaakt bij het maken van haar aanbieding bij de aanbesteding. Het bedrijfsresultaat over de afgelopen twee jaar is zeer slecht. Er worden jaarlijks miljoenen verlies geleden. EBS wil daarom de dienstregeling versoberen.
De Stadsregio voert hier de komende weken overleg over. Want kan dat zomaar, de dienstregeling aanpassen als je de aanbesteding gewonnen hebt met juist een royale dienstregeling? Wat zullen de partijen als Arriva en Connexxion hiervan vinden? Zij waren duurder, maar achteraf gezien misschien ook realistischer. Wat gebeurt er met de buschauffeurs als er een nieuwe dienstregeling komt, moet er gevreesd worden voor ontslagenen? En tenslotte de reiziger, stapt die straks weer in de auto in plaats van in de bus?
Iets overlaten aan de markt kan betekenen dat bedrijven winst kunnen maken. EBS kwam niet voor niets naar Nederland, het wilde hier geld verdienen met busvervoer. Maar bij ondernemen hoort ook dat iets soms tegen zit. Dat heet bedrijfsrisico. Winst maken mag, maar de keerzijde is dat je verlies moet nemen als dat zich voordoet. Dat is het principe van marktwerking.
Precies vanwege de nadelen van marktwerking was GroenLinks in Amsterdam tegen de verzelfstandiging van het gemeentelijk vervoerbedrijf GVB.
Openbaar vervoer is belangrijk voor de Amsterdamse regio. Het maakt stad en platteland bereikbaar en is schoner dan autoverkeer. EBS moet haar beloften nakomen en de Stadsregio moet opkomen voor de reiziger. De crisis rond EBS illustreert waarom GroenLinks de privatisering van het openbaar vervoer geen goed idee vond en vindt.
Rutger Groot Wassink en Laura Bromet zijn lijsttrekker van GroenLinks in respectievelijk Amsterdam en Waterland.
Gerelateerde content