De auto speelde toen een bescheiden rol in de binnenstad, het waren er niet veel en ze waren vooral niet zo lang en niet zo breed. De binnenstad bleef hetzelfde maar de hoeveelheid en het formaat van de auto’s niet.

In 1970 toen het beschermd stadsgezicht werd ingevoerd waren er 2 miljoen auto’s in Nederland, in 1985 4,5 miljoen, in 2005 7 miljoen en nu zijn het er al 9 miljoen. (Bron: cbs.nl - De groei van het Nederlandse personenautopark)

Maar ook de afmeting van de auto’s is dramatisch toegenomen. Nieuwe auto’s worden inmiddels elke twee jaar een centimeter breder. In 1980 was de gemiddelde auto nog 164 centimeter breed, In 2001 was dat al gegroeid naar 170 centimeter en inmiddels 2020 was dat al opgelopen tot 180 centimeter. Dat gaat dan alleen over de gemiddelde auto, de grotere modellen lopen inmiddels op tot 200 centimeter breedte. (Bron: ad.nl - Auto's worden elke twee jaar een centimeter breder en dat is niet zonder gevolgen)

De binnenstad van Monnickendam heeft dus al jaren te maken met een toename van het aantal auto’s die ook nog eens alleen maar breder worden. Dit terwijl de straten in onze middeleeuwse binnenstad niet ruimer zijn geworden.

Vroeger was er ruimte voor een ieder om z’n auto op een normale manier te parkeren en bleef er genoeg ruimte in de straten over voor de overige weggebruikers en de hulpdiensten. Inmiddels was dat niet meer het geval. Op vele plekken werd illegaal geparkeerd of werd de doorgang voor ambulances geblokkeerd door te brede auto’s. 

De gemeenteraad heeft daarom in mei van dit jaar besloten dat er een parkeerbeleid voor de binnenstad moet komen (Zie: bestuurlijkeinformatie.nl - Motie parkeerbeleid binnenstad Monnickendam). Zodat het veilig en leefbaar blijft in ons prachtige binnenstad met haar beschermde stadsgezicht. De keuze is gevallen op een blauwe zone, waarbij bezoekers twee uur met een parkeerschijf in de binnenstad kunnen parkeren en bewoners met een ontheffing er altijd terecht kunnen. Hiermee kunnen bezoekers en bewoners beide nog een parkeerplek vinden in de binnenstad. Voor langer parkeren kunnen bezoekers dan terecht op de parkeerplaatsen op het Galgeriet, bij bushalte Swaensborch, op het Bolwerk bij de Grote kerk of bij bushalte Nieuwpoortslaan buiten de vesting.

Het college is met deze opdracht van de gemeenteraad aan de slag gegaan en heeft als eerste stap voor dit parkeerregime een verkeersbesluit genomen om de legale parkeerplaatsen in de binnenstad aan te duiden (Hier op de kaart: waterland.nl - Parkeervakkenkaart binnenstad Monnickendam), daar buiten kan dan niet geparkeerd worden om dat daar een parkeerverbod van toepassing is (Zie complete verkeersbesluit: officielebekendmakingen.nl - Verkeersbesluit voor het instellen van een parkeerverbodszone in de binnenstad te Monnickendam). De parkeervakken hebben een afmeting van tussen de 1,8 en 2,4 meter breed en tussen de 5 en 5,5 meter lang afhankelijk van hoe ze ten opzichte van de weg liggen. Waar er niet genoeg ruimte over blijft voor de hulpdiensten werden ze op advies van de veiligheidsregio niet geplaatst. Daarmee hebben we nu alleen nog legale openbare parkeerplaatsen in de binnenstad die op een veilige manier gebruikt kunnen worden. Per 1 mei 2025 gaat dan de blauwe zone van start zonder misverstanden over waar wel of niet geparkeerd kan worden.

De uitrol van dit beleid heeft onder een deel van de binnenstad bewoners tot verwarring en verontwaardiging geleid. Er zijn immers nu minder parkeerplaatsen dan eerst, zonder dat duidelijk is hoe dit zover gekomen is. De aankondiging en communicatie met de inwoners had dan ook veel uitgebreider aangepakt moeten worden. Nog steeds is het zo dat bij twijfels en vragen over de parkeervakken er contact op kan worden genomen met de gemeente (Zie: waterland.nl - contact) om nogmaals de situatie te laten beoordelen en als het veilig en verantwoord is kunnen er dan aanpassingen gedaan worden. Dit is ook bij het aanbrengen van de parkeervakaanduidingen al meermaals gebeurd.

Ten slotte nog een persoonlijke noot. Als geboren en getogen Monnickendammer binnen de vesting heb ik zelf de verandering van de binnenstad zich voor mijn ogen zien voltrekken. De hoeveelheid en het formaat van de auto’s is in al die jaren helaas alleen maar toegenomen. Sinds 2005 woon ik op de Groote noord en weet als geen ander hoe krap het manoeuvreren was langs de geparkeerde auto’s. Sinds 19 november 2024 is onze straat autovrij omdat er op advies van de veiligheidsregio helemaal niet meer geparkeerd mag worden.

Het straatbeeld lijkt nu weer op het beeld zoals op de foto van de Groote noord uit 1970 bij dit artikel, het jaar waarin het beschermde stadsgezicht werd ingevoerd. Waren de auto’s nog maar zo klein als toen, dan waren er nog wel een paar parkeerplaatsen te realiseren. Ikzelf rij sinds augustus van dit jaar weer in een eigen auto omdat helaas de deelauto’s weggehaald zijn uit Monnickendam, daarvan heb ik jaren met plezier gebruik gemaakt. Sinds de invoering van het parkeerverbod in onze straat parkeer ik altijd met succes vlak om de hoek. Een klein stukje lopen naar de auto is een klein offer om te brengen voor een veilige, leefbare en vooral heel mooie historische binnenstad.

Vincent Koerse
Raadslid GroenLinks Waterland