Wat hebben GroenLinks, PvdA en SP gemeenschappelijk? Dat was het thema van het politiek café op 13 januari. In 1614 spraken de achterbannen van de drie linkse politieke partijen met elkaar. PvdA’er en oud-wethouder van Broek in Waterland Roel Kingma hield een inleiding en vroeg zich af of de partijen niet gewoon samen moeten gaan. Ze komen alle drie uit de Rode Familie tenslotte. Afgevaardigden van de drie partijen gaven hun mening over een aantal stellingen. Zie hieronder de spreektekst van GroenLinks-fractievoorzitter Astrid van de Weijenberg. Conclusie: er zijn veel overeenkomsten, veel dezelfde standpunten, maar iedere partij ook zijn eigen signatuur en zijn eigen achterban. En zo blijft er nog wat te kiezen voor wie links is. 

Dames en heren,

Deze avond is samen voorbereid, maar het initiatief kwam van Roel Kingma en van de PvdA. Waarvoor dank. Goed initiatief.

De PvdA-invloed zie je terug in de titel van de avond: de Rode Familie. Ik krijg bij dat familiegevoel kriebels, dacht dat ik daarin alleen stond, maar dat is niet zo. Meer van mijn partijgenoten hebben daar last van. De geur van nestwarmte, conservatief. Dat zijn de associaties die wij daar bij hebben. Met familie moet je wandelen, niet handelen is in mijn familie een gevleugelde uitdrukking.

Wij zijn natuurlijk geen van allen opgevoed met het GroenLinks-gevoel. GroenLinksers  komen uit alle windrichtingen. GroenLinksers zijn misschien ook te individualistisch voor het familiegevoel. Hoewel, een substantieel deel van onze leden heeft vanavond afgezegd, omdat ze repetitie van het koor hebben. Hoezo individualistisch.

Stelling 1 en 3

Overbrugbare verschillen en compromissen

Ik wil de focus bij deze stellingen graag leggen op de lokale politiek. GroenLinks neemt in het land deel aan heel veel colleges. In bijna alle grote steden zit ze in de coalitie of zaten ze in de coalitie. Vaak met SP en/of PvdA, soms ook met VVD. Dan moet je verschillen overbruggen. Je kunt wel roeptoeteren langs de kant als prinzipienreiter, maar daar bereik je niets mee. Dat hebben we afgelopen jaren gezien, toen we samen met de SP in de oppositie zaten. De coalitie had alles dichtgetimmerd en we kwamen er niet aan te pas.

De verschillen zijn ook goed te overbruggen op lokaal niveau. Hoe vaak hebben SP en GroenLinks verschillend gestemd in de afgelopen jaren. Of de PvdA en SP/GroenLinks in de afgelopen twee jaar . Dat aantal is op een hand te tellen. Het enige voorbeeld dat ik kan bedenken is Lodder. Toestaan van uitbreiding van het loonbedrijf op het platteland in Zuiderwoude zagen wij niet zitten vanuit zorg voor het open landschap. SP vond dat de werkgelegenheid in gevaar kwam. 

Landelijk zien we natuurlijk wel verschillen en een andere focus. Als het bijvoorbeeld gaat om Europa, immigratie en duurzaamheid.

Stelling 2

Wat zijn linkse economische opvattingen? Ik denk dat wij alle drie vinden dat de staat waar nodig de economie moet bijsturen, dat de marktwerking te veel is doorgeschoten, net als de flexibilisering van de arbeidsmarkt. 

Tegelijkertijd willen wij niet alles bij de staat neerleggen. We moeten mensen in hun kracht zetten, maar eigen kracht is bijna een synoniem geworden voor bezuinigingen. Ik heb net het boek van Pieter Hilhorst gelezen. Hij is een van munters van het begrip eigen kracht, sociaal-doe-het-zelven, de promoter van de eigen kracht-conferenties. Dat ging hij eens goed aanpakken als wethouder. Maar ook hij liep aan tegen de slechte timing en bondgenoten als Rutten die de zaak weinig goed deden.

Minder marktwerking dus, maar niet alles hoeft de overheid op te lossen. Geef aan burgers terug wat van burgers is. Zo zijn wij er een fervent voorstander van om de energiemarkt in de vorm van cooperaties weer van de burgers te maken.

In onze economische visie ligt ook een belangrijke focus op duurzaamheid. Daarom hebben wij bij de hervorming van het belastingstelsel gepleit voor vergroening, voor groener werkgelegenheid.

Om dan vervolgens door te gaan naar stelling 5: duurzaamheid

Vier jaar lang hebben wij in de oppositie gepleit voor duurzaamheid in het lokale beleid. Dat zaadje is geplant en dat heeft geleid tot afspraken in het coalitieakkoord, ook met niet zo op duurzaamheid gerichte partijen. Waarvan er al heel veel zijn geraliseerd. Met ook vanuit de oppositie steun van de PvdA. Dus jawel, we vinden elkaar wel op duurzaamheid. Ook landelijk zie je dat groene politiek steeds minder marginaal wordt. En denk aan de samenwerking van PvdA en GL tegen de fossiele industrie.

Stelling 6 Actie of niet

Maatschappelijke problemen los je meestal niet op straat op. Maar binnenskamers. Een VVD-minister als Winsemius heeft destijds waarschijnlijk meer voor elkaar gekregen, dan de honderden GroenLinksers die met Urgenda naar Parijs liepen. 

GroenLinksers zijn niet zo’n goede actievoerders. Behalve Vincent natuurlijk.

SP is de actiepartij, vaak verlengstuk van de bonden. En daarin weer conservatiever dan GroenLinks. Actievoeren is ook goed voor de zichtbaarheid. En dat doet de SP goed. Onze mensen lopen zich wel eens te verbijten onder een massa SP-vlaggen bij een TTIP-demonstratie terwijl de verdwaalde GroenLinks-vlag. Maar soms lijkt het alsof partijen die 

Blijft over stelling 4: hoort D66 bij de Rode Familie 

D66 is natuurlijk onder meer ontstaan als progressieve partij, gericht tegen de macht van de confessionelen, tegen devaluatie van onze democratie vanwege de vastgelopen, verzuilde partij verhoudingen ( KVP, PvdA, ARP, CHU etc.) waardoor er in coalitieland nooit een duidelijk alternatief ontstond. 

In die zin zit D66 in de buurt van GroenLinks. Ons electoraat heeft veel overeenkomsten. Kiezers willen ook nog wel eens wisselen van partij.

Is D66 nog steeds progressief? Links in ieder geval niet. We doen al 50 jaar ons best om erachter te komen wat dan wel, zouden sommigen vilein zeggen. 

 

Conclusie

Vechtscheiding, echtscheiding, lat of nieuw huwelijk? Vanavond blijkt weer dat wij veel met elkaar delen, dat wij elkaar goed kunnen vinden. Hier zit dus uw nieuwe college. Als de stembusuitslag het toelaat.

Betekent dat dat we moeten fuseren? Nee. Linkse kiezers hebben nu een keus. Veel kiezers zijn zwevend. Partijlidmaatschap is niet meer vanzelfsprekend. Gedoe in een partij doet ze overlopen naar een andere partij. Laat ze daarbij kunnen kiezen uit meerdere linkse partijen.

Wij hebben baat bij sterke linkse partijen. Maar we zullen nooit een meerderheid halen in Waterland. Dus moeten we ook samen willen werken met andere partijen. Daarom  willen ons niet op voorhand vastleggen. Wat is ons doel: zoveel mogelijk realiseren van wat we onze kiezers hebben beloofd. Met wie dat het best kan, varieert door de tijd, door de mensen.